اگر پوست شما حساس است ...
به گزارش وبلاگ سفر و گردشگری، تعداد بیمارانی که با شکایت از پوست حساس شان به متخصصان پوست مراجعه می کنند، خیلی زیاد است. اغلب آنها از این شاکی اند که با مصرف هر نوع کِرِم آرایشی بهداشتی، پوست صورت شان دچار قرمزی و سوزش می شود. نزدیک به40 درصد افراد تصور می کنند که پوست شان حساس است. با توجه به همین شیوع بالاست که
اگر پوست شما حساس است ...
نویسنده:دکتر بهروز باریک بین*
دلایل و درمان های حساسیت پوستی
تعداد بیمارانی که با شکایت از پوست حساس شان به متخصصان پوست مراجعه می کنند، خیلی زیاد است. اغلب آنها از این شاکی اند که با مصرف هر نوع کِرِم آرایشی بهداشتی، پوست صورت شان دچار قرمزی و سوزش می شود. نزدیک به40 درصد افراد تصور می کنند که پوست شان حساس است. با توجه به همین شیوع بالاست که کارخانه های تولید کننده محصولات آرایشی بهداشتی تصمیم گرفته اند گروهی از محصولات خود را ویژه پوست های حساس نام گذاری کنند و در این محصولات، تا حدامکان، کمتر از مواد آلرژن که موجبات تحریک پذیری برخی پوست ها را فراهم می آورد، استفاده کنند.
بیشتر شکایات مطرح شده از طریق بیمارانی که پوست حساس دارند، لااقل برای متخصصان پوست، گیج کننده است؛ زیرا این شکایت ها در قالب درماتیت های تماسی تحریکی یا آلرژیک قرار نمی گیرند. شکایت های شایعی که از طریق بیماران مطرح می شود، شامل سوزش، سوزن سوزن شدن، خارش و سفتی پوست در پی مصرف برخی مواد روی پوست شان و یا حتی متعاقب قرار گرفتن در برخی محیط های خاص است. این واکنش ها که اغلب روی پوست صورت و به خصوص روی چین نازولابیال (خط خنده) رخ می دهد؛ ظرف یک ساعت پس از مصرف دارو یا کِرِم خاص بروز می یابد. شایع ترین موادی که موجبات آزردگی پوست های حساس را برمی انگیزد، عبارت اند از: پروپیلن گلیکول، هموییک اسید، هیدروکسی اسیدها و اتانول.
پوست چه کسانی حساس تر است؟
خانم هایی که در حوالی سن یائسگی قرار دارند شایع ترین افرادی هستند که از داشتن پوستی حساس شکایت دارند. به نظر می رسد که با افزایش سن شیوع پوست حساس هم کاهش یابد. لایه شاخی پوست، سد مهمی است که لایه های پوست را از محیط بیرونی محفوظ نگاه می دارد. افراد مبتلا به پوست حساس ممکن است نقصی در لایه شاخی داشته باشند که موجب کاهش مقاومت نسبت به خود مواد محرک شایع می شود. برخی از قسمت های پوست از قسمت های دیگر حساس تر است و یافتن این منطقه ها هنگام مصرف برخی داروهای پوست مثل اسیدهای میوه یا ترتینویین مهم است چون استعمال این مواد روی منطقه ها حساس موجب سوزش و قرمزی خواهد شد که اغلب از طریق بیماران قابل تحمل و پذیرش نیست.
نقاط حساس صورتچین نازولابیال یا خط خنده منطقه بسیار حساسی است و شاید این مساله به علت داشتن لایه شاخص نفوذ پذیرتر به تراکم بالای ضمایم پوستی شبکه مفصل اعصاب حسی در این ناحیه باشد. منطقه دیگری که خیلی حساس است پوست اطراف چشم هاست. پوست این منطقه بسیار نازک است و لذا نفوذ مواد محرک افزایش می یابد. همچنین عروق خونی از طریق این پوست نازک راحت تر مشاهده می شوند و لذا وقتی التهابی رخ می دهد، قرمزی در پوست اطراف چشم بسیار بارزتر خواهد بود. به همین دلیل است که بسکمک از افراد هنگام استعمال کِرِم های ضدآفتاب در حوالی چشم های شان احساس سوزش می کنند. منطقه سوم که حساسیت بالایی در صورت دارد، کناره های بینی است؛ به خصوص شیارهای بینی. به نظر می رسد که این مساله به علت تراکم بالای غدد سباسه و اثر مسدودکنندگی چین پوستی کنار بینی باشد. منطقه ها حساس پوست را می توان قبل از انجام لایه برداری های شیمیایی پوست با وازلین پوشاند.
عوامل موثر در حساسیت پوستیعواملی که در ایجاد پوست حساس دخیل اند مشتمل اند بر سد پوستی، سبوم و PH. میزان از دست دادن آب از طریق اپیدرم نشانگر سهمی برای تعیین شرایط عملکردی لایه شاخص است. از دست دادن آب بالا، با نفوذپذیری بیشتر و راحت تر عوامل محرک خارجی همراه است. پوست های حساس اغلب از دست دادن آب بالاتر و پوست خشک تری دارند. برخی مواد مانند استون، چربی های طبیعی پوست را از روی پوست برمی دارند و لذا سد محافظ پوستی سدیم لورل سولفات که یک دترژان شایع در صابون ها، شامپوها و پاک کننده هاست هم یک محرک پوست است. این ماده می تواند برای موها هم آسیب رسان باشد. افراد مبتلا به پوست حساس، پوست خشک و یا مبتلا به درماتیت آتوپیک (اگزمای سرشتی) نباید از این ماده استفاده کنند. سدیم لورل سولفات از آن جهت در فرمولاسیون های آرایشی و بهداشتی به کار می رود که خاصیت افزودن کف را دارد و به همین دلیل است که اغلب پاک کننده های ملایم که مخصوص پوست های حساس است فاقد سدیم لورل سولفات بوده و کف نمی کند. PH فیزیولوژیک پوست حدود 5/5 است. مواد بافرکننده پوست مانند اسیدلاکتیک که در غدد عرق یافت می شود، به نگهداری PH پوست در حد نسبتا ثابت کمک می کنند و قادرند مقادیر کم اسید یا قلیا را که روی پوست استعمال می شود، خنثی کرده و از تحریک کنندگی آنها بکاهند. PH اسیدی پوست یکی از عواملی است که مانع رشد باکتری ها می شود. در افراد مبتلا به پوست حساس تمایل به بالا بودن PH پوست وجود دارد. از عللی که موجب حساسیت پوست می شوند می توان به رتینوییدها (مانند ترتینویین که در درمان آکنه یا پیشگیری یا درمان پیری پوست به کار می رود) و اسیدهای آلفاهیدروکسی اشاره کرد. برخی بیماری های پوستی هم با حساس شدن پوست همراه اند (مانند بیماری روزآسه، درماتیت سبوره) و لذا مصرف داروهایی مثل ترتینویین در این افراد باید با احتیاط فراوان صورت گیرد زیرا موجب قرمزی، سوزش و پوسته ریزی پوست خواهد شد. برخی مواد می توانند موجب درماتیت های تماسی آلرژیک شوند. این تصور غلط است که داروهای موضعی گیاهی موجب بروز حساسیت نخواهند شد. موادی مانند رزماری (اکلیل کوهی)، چوب سندل، آرنیکا و بابونه گاهی موجب بروز درماتیت تماسی آلرژیک می شوند. روغن های طبیعی مانند روغن اسطوخدوس، روغن جوهر و روغن درخت چای هم می توانند موجب آلرژی های تماسی شوند.
چه باید کرد؟
اولین قدم در برخورد با بیماران مبتلا به پوست حساس، پیدا کردن علت مشکل آنهاست. مهم است که ابتدا بیمار از طریق متخصص پوست و مو ویزیت شود و علل بیماری پوستی (مانند روزاسه و درماتیت سبوره و ...) تشخیص داده شده و تحت درمان مناسب قرار گیرد. گاهی ممکن است بیمار مبتلا به کهیر تماسی باشد. به نام مثال، موادی مانند بنزوئیک اسید، فرمالدیید، حنا، فنتول، پروپیلن گلیکول، سالسیلیک اسید، الکل ها و سوربیک اسید می توانند موجب کهیر تماسی شوند. گرفتن شرح حال در یافتن علت رخداد پوست حساس بسیار اهمیت دارد. فرد باید از مصرف داروها یا کِرِم هایی که موجبات قرمزی یا حساسیت پوست را فراهم می کنند، خودداری کند. گاهی لازم است بیمار به تشخیص متخصص پوست یک تست پوستی به نام پچ تست را انجام دهد که معلوم شود آیا به ماده خاصی مانند نیکل یا کواترنیوم -15 حساسیت دارد یا خیر. بیماران مبتلا به پوست حساس باید از شوینده های بسیار ملایم مانند پن ها یا پاک کننده های مخصوص پوست حساس برای تمیز کردن پوست خود استفاده کرده و از مصرف صابون های معمولی و شامپوها برای شستشوی صورت پرهیز کنند. هر کِِرِمی که مصرف آن موجب تحریک پوستی می شود دیگر نباید مصرف شود. حتی این بیماران در مصرف ضدآفتاب هم باید دقت کنند و بهترین ضدآفتاب ها برای ایشان ضدآفتاب های فیزیکال است که عاری از فیلترهای شیمیایی باشد. بیماران باید از مرطوب کننده های بسیار ملایم که مخصوص پوست های حساس است، استفاده کنند. یکی از بهترین چرب کننده ها در این افراد وازلین است. مصرف کِرِم هایی که حاوی هیدروکسی اسیدها، مواد گیاهی، ویتامین E و C، لانولین، پروپیلن گلیکول و رتینوییدهاست در افراد با پوست های حساس باید منع شود. به طور کلی، مصرف کِرِم هایی که روی آنها نوشته شده: مخصوص پوست های حساس به احتمال زیاد، حاوی اجزایی است که این افراد بتوانند با خیال راحت تر از آنها روی پوست صورت شان استفاده کنند
پی نوشت ها :
* متخصص پوست و مو
منبع:www.salamat.com/ج
منبع: راسخون