جای آقای پورعرب بودم، سکوت می کردم - وبلاگ سفر و گردشگری

به گزارش وبلاگ سفر و گردشگری، هرمز شجاعی مهر با انتقاد به رفتار بعضی از مجریان تلویزیونی می گوید که جای هر حرفی در رسانه ای نیست که مخاطبان آن خانواده ها هستند. ضمن اینکه نباید جواب هر حرفی را داد.

به گزارش خبرآنلاین، شما هم برنامه زنده شبکه پنج در شب یلدا را دیدید؟ اگر آن را ندیدید قطعا تکه های دست به دست شده آن در فضای مجازی به چشمتان خورده است. به شب سی ام آذر بازگردیم یا همان شب یلدا که شبکه پنج سیما برنامه سلام تهران را به صورت زنده روی آنتن تلویزیون فرستاد. ماجرا از این قرار است که سامان گوران، مجری این برنامه، در یک شوخی عمدی یا سهوی به مجری برنامه گفت: باعث افتخار من است که با شما زیر یک پتو هستم.

این شوخی واکنش تند پورعرب را در پی داشت. برای آنالیز این ماجرا که اخلاق حرفه ای در اجرا چیست، جایگاه مجری کجاست و چگونه باید مرز بین شوخی و توهین را تشخیص داد، به مصاحبه با هرمز شجاعی مهر، مجری پیشکسوت تلویزیون، پرداخیتم که در ادامه می خوانید.

هر چیزی قاعده و اساسی دارد. قاعده اصلی اجرای برنامه زنده در تلویزیون چیست؟

باور دارم که یک مجری و گوینده پیروز در رادیو، تلویزیون، برنامه زنده و برنامه ضبط شده، باید یک ویژگی خاص داشته باشد و آن شخصیت اجراست. ضمن اینکه روی ادبیات و فرهنگ کشورش اشراف داشته باشد. مجری جدای از دانش و ظاهر درستی که دارد باید از یک قضاوتی برخوردار باشد. مجموع همه این موارد باید به قدری عالی و والا باشد که حرفش به دل مردم بنشیند و خودش را در جایگاهی ببیند که برای انجام کاری به مخاطبانش توصیه هایی را انجام دهد.

اخلاق حرفه ای مجری چه در مواجهه با مهمان برنامه و چه در مواجهه با همکارش که برنامه را اجرا می نمایند، چگونه باید باشد؟

اخلاق، زیرمجموعه همان شخصیتی است که درباره آن صحبت کردم. آدمی که از یک شخصیت اجتماعی قوی و درست برخوردار باشد و خودش را در جایگاهی ببیند که برای میلیون ها مخاطب صحبت کند، قطعا باید از یک اخلاق بسیار پسندیده ای برخوردار باشد. این اخلاق هم شامل چگونگی برقراری تعامل با همکار در اجرا و نحوه برقراری تعامل با مهمان برنامه است. مجری باید آدم محترم، قابل قبول و خوش اخلاقی باشد که همه او را بپذیرند.

نقدی که این روز ها به مجریان تلویزیونی وارد می گردد این است که بخش اعظمی از این مواردی را که شما به آن اشاره کردید در عرصه اجرا رعایت نمی نمایند. ماجرایی که به تازگی آقای پورعرب را هم خشمگین کرد و تقریبا همه مخاطبان نیز حق را به ایشان دادند. مرز بین شوخی و توهین در اجرا کجاست؟

یکی از مواردی که ما در اجرا بسیار به آن باور داریم، این است که مجری باید فرد باسواد و تحصیلکرده ای باشد، اینکه می گویم سواد، یعنی شعور اجتماعی داشته باشد. متاسفانه در حال حاضر مرزی وجود ندارد که تعیین کند حد شوخی، مزاح و تمسخر کجاست. این شعوری که از آن صحبت می کنیم تعریفی ندارد و کاملا به خود فرد مرتبط است. فرد اگر اخلاقیات و شعور را مد نظر قرار دهد، هر حرفی که به دهانش می آید را به زبان نمی آورد و رعایت می نماید که مقابل میلیون ها خانواده این حرف را می گوید. افرادی که با خانواده یا حتی تنها نشسته اند و تلویزیون را نگاه می نمایند، قطعا چهارچوب هایی را مد نظر دارند، آن وقت یک مجری بدون هیچ پایگاه اجتماعی آغاز به گفتن یک سری از مسائل می نماید که حتی برای مهمان برنامه که کنارش نشسته غیر قابل قبول است.

گاهی اوقات برنامه سازان و مجری ها فکر می نمایند با استفاده از این نوع شوخی ها می توانند مخاطبی برای برنامه خود پیدا نمایند و حتی گمان می نمایند که برای بیننده هم مجذوب کننده است. فکر می کنید از این طریق بتوان مخاطبی برای برنامه پیدا کرد؟

اصلا این ماجرا وجود ندارد و حتی به آن باور هم ندارم. به این خاطر که مخاطب بسیار هوشیار، زیرک و دانا است. تمام این نکات ریز را کنار یکدیگر قرار می دهد، معدل می گیرد و بر اساس نتیجه گیری اش تصمیم می گیرد که برنامه را نگاه کند یا نگاه نکند. با این شرایط طبیعی است که لودگی برای مخاطب مجذوب کنندهیت نداشته باشد.

مگر این ماجرا مربوط به ناظرین پخش نیست؟ پس چرا آن ها نظارت نداردند و جایگاهشان در این بین کجاست؟

من این ماجرا را نمی دانم و فقط مجری هستم. فقط در پاسخ به این سوال که مسئول ناظری وجود دارد یا خیر باید بگویم ناظر وجود دارد و به شدت هم رعایت می نمایند. من نمی دانم چطور ممکن است گاهی چنین اتفاق هایی رخ می دهد، البته، چون برنامه به صورت زنده روی آنتن می رود، چنین پیشامد هایی طبیعی است.

ادبیاتی که این روز ها در تلویزیون و رسانه های رسمی و دولتی مورد استفاده قرار می گیرد، از لحاظ اخلاقی و حرفه ای ادبیات درستی است و مورد پذیرش است؟

سوال شما را اینگونه پاسخ می دهم، هر کسی که مقابل دوربین می نشیند، باید فکر کند که آن سوی دوربین، خانواده هایی نشستند که اعضای آن در رده های سنی مختلف قرار دارند و در خانواده، با ادب و احترام با یکدیگر با مکالمه می نمایند. مجری نباید بدون فکرکردن و در نظر گرفتن اخلاقیات هر چیزی را که به زبانش می آید استفاده کند. چون خانواده ها معتقدند بزرگ تر حرمت دارد و هر کسی به هر نحوی نمی تواند با آن ها صحبت کند. ممکن است یک مجری هیچ چیز از این تعریف نداند و این اطلاعات و دانش را نداشته باشد، نتیجه اش می گردد همین چیزی که می بیند. چه کار باید کرد؟ باید به او یاد دهند، کلاسی برایش برگزار نمایند تا شخصیت اجرا را یاد بگیرد. صرف اینکه فرد به یک زمینه تسلط دارد، نمی تواند مقابل دوربین بایستد و اظهار نظر کند. فرد اجرانماینده باید مجموعه ای از اخلاق، ادب، شعور، سواد و رعایت جزییات باشد؛ اگر کسی یکی از این موارد را نداشته باشد، قطعا کارش به مشکل خواهد خورد.

در مقابل رفتار کسی که با او شوخی شده هم آنالیز کنیم. اینکه آقای پورعرب به صورت خیلی واضح و صریح انتقادشان را روی آنتن زنده و مقابل میلیون ها مخاطب مطرح کردند، کار درستی بود؟

من اگر جای آقای پورعرب بودم سکوت می کردم، چون معتقدم جواب ابلهان خاموشی است. آدم باید در مقابل حرف ناحق یا بی ارزش سکوت کند.

این سکوت باعث نمی گردد که مجریان باز هم به این رویه خودشان ادامه دهند؟ چون این ماجرا سیر صعودی دارد و هر روز هم بیشتر می گردد.

نکته ای که بسیار روی آن تاکید دارم این است که مردم برترین قاضی و داور هستند. اصلا نیازی نیست که ما چیزی بگوییم، چون ادامه داربودن چنین رفتاری به مرور زمان باعث می گردد که مخاطب خودش آن مجری را کنار بگذارد و دیگر کسی به آن برنامه و مجری توجه نکند. این اتفاق که در آن برنامه نیفتاد، اما به طور کلی می گویم اگر بخواهیم جواب حرف بی ادبانه را با بی ادبی بدهیم، دیگر چه فرقی با آن فرد داریم؟

فکر می کنید که چرا بیشتر مجریان ما سمت استفاده از شیوه شوخی برای جذب مخاطب رفته اند؟

مجری یا باید آن قدر اطلاعاتش کافی باشد که بتواند درباره مسائل مختلف، خوب بفهمد و خوب صحبت کند، یا دانش و اطلاعات ندارد و برای جذب مخاطب به سمت لودگی و سخن بی فایده گفتن می رود تا خودش را مطرح کند. چون راه دوم راحت تر است بیشتر افراد به این سمت حرکت می نمایند.