یخ های این کوه چندهزار سال است آب نشده!
به گزارش وبلاگ سفر و گردشگری، پس از پایان فصل زمستان آغاز بهار در ایران برف ها به سرعت آب می شوند و تا اواخر اردیبهشت ماه هرسال چهره کوهستان های کشور کم کم از برف پاک می گردد و درخردادماه زبانه های برفچالی متعددی به وجود می آید که معمولاًدرارتفاع بالای3500متردرکنار یخچال های دائمی دیده می شوند.
قله های بلند و پربرف، دره های ژرف و طولانی، رودهای دائمی، پوشش گیاهی و جانوری بسیار متنوع، روستاهای کوهپایه ای از جمله ویژگی های اشترانکوه می باشد که به سبب بلندی در شعاع 100 کیلومتری به خوبی پیدا است.
به طور کلی یخچال عبارت است از یک توده یخ که تحت تأثیر نیروی ثقل زمین ازبالا مرز مرتفع برف به آهستگی به پایین یک دره درحرکت است.یکی از ارزش های یخچال ها این است که به عنوان ذخایر آب تلقی می شوند. همچنین پوشش گیاهی و جانوری در منطقه ها کوهستانی و طبیعی کاملا وابسته به یخچال ها هستند.
یکی دیگر از مهم ترین ارزش های آنها این است که به عنوان میراث اقلیمی هستند؛ به این معنا که اگر به منطقه ها یخچالی رفته و تکه ای از یخ موجود را از عمق بیرون بکشید و مطالعه کنید می توانید تاثیرات اقلیم و آب و هوا را در چند صد یا چند هزار سال در آن تکه یخ ببینید و مطالعه کنید. برای مثال یخ هایی که در حال حاضر در ارتفاع 5200 متری دره یخار در دماوند، به عنوان مرتفع ترین توده یخی ایران وجود دارد قطعا بیش از چند هزار سال است که یخ دارد؛ چراکه این یخ ها تا این زمان به علت قرار گرفتن در ارتفاع بالا اصلا فرصت آب شدن پیدا نکرده اند.
دریخچال طبیعی فشار ناشی ازعمق فوق العاده برف نقطه انجماد راپایین می آورد. بنابراین برف درلایه های پایین ذوب شده سپس دوباره به شکل یخ دانه دانه یا یخ برف سخت می گرددکه بعداً به وسیله فشار مدام به یخ شفاف مبدل می گردد. یخچال ممکن است از برفنا یعنی ازجایی که منشأ می گیرد تا سطوحی به مراتب پایین تراز مرز برف امتداد یابد.
در محل سرچشمه آن، ذخیره فراوانی ازیخ وجود دارد و عمل ذوب آن آهسته انجام می گردد. بعضی یخچال ها معمولاً در برفنا پهن و عمیق هستند ولی در سطوح پایین تر به علت بالاتر بودن دما ذوب یخ بیشتر است بنابراین میزان یخچال کاهش می یابد واین گونه است که غالباً یخچال ها شکل زبانه ای به خود می گیرد اگر چه شکل عمومی آنها همواره با شکل دره ای که در آن قرار دارند مطابقت می کند.
عمر برفچال ها تا تیرماه
مرکز یخچال معمولاً عمیق ترین جوانب آن است. بنابراین بخش میانی سطح آن کمی محدب است. سطح یخچال ناهمواراست و گاهی به وسیله شکاف ها یخی بریده می گردد. علت عمده ناهمواری سطح یخچال می توان ذوب لایه های تحتانی یخ ممکن است به وسیله سنگ ها یا مواد سخت دیگر از ذوب شدن در امان باشند و بدین صورت تپه های کوچک یخ پوشیده با آوار در سطح آن تشکیل می گردد.
این یخچال ها در ایران عموماًبه صورت های گوناگونی از قبیل یخچال سنگی، میزیخچالی، رسوبات یخچالی قابل مشاهده اند. معمولاًپس از سرانجام فصل زمستان آغاز بهار در ایران برف ها به سرعت آب می شوند و تا اواخر اردیبهشت ماه هرسال چهره کوهستان های کشور کم کم از برف پاک می گردد و درخردادماه زبانه های برفچالی متعددی به وجود می آید که معمولاًدرارتفاع بالای3500متردرکنار یخچال های دائمی دیده می شوند.
سپس درتیرماه عمربرفچال به سرانجام می رسد و یخچال های دائمی جلوه بیشتری می یابند. یخچال های ایران پس ازطی تابستان گرم در پاییز هرسال به صورت توده های برفی پوشیده شده ازخرده سنگ حالتی سیاه رنگ به خودمی گیرند وکاملاً سفت و براق می شوند.
کوه 30 میلیون ساله
اُشْتُران ْ کوه، رشته کوهی در شرق استان لرستان و یکی از بلندترین رشته کوه های زاگرس است. اشترانکوه از غرب به شهرستان دورود، از شمال به شهرستان ازنا و از شرق و جنوب به شهرستان الیگودرز محدود می گردد. بلندترین قله این رشته کوه به نام سن بُران 4150 متر بلندا دارد و مرتفع ترین نقطه استان لرستان است.
این رشته کوه سرچشمه یکی از سرشاخه های رود دز به نام ماربره است که در دوره کوهزایی نو ایجاد شده است. این کوه از جمله کوه های جوان می باشد که در حدود 30 میلیون سال پیش ایجاد شده است.
قله های بلند و پربرف، دره های ژرف و طولانی، رودهای دائمی، پوشش گیاهی و جانوری بسیار متنوع، روستاهای کوهپایه ای از جمله ویژگی های اشترانکوه می باشد که به سبب بلندی در شعاع 100 کیلومتری به خوبی پیدا است.
وجه تسمیه اشتران کوه به سبب چینش کاروانی قله هاست که همانند کاروانی از شتران در یک راسته قرار گرفته اند. اشتران کوه دارای حیات وحش غنی و حفاظت شده ای است که از این نظر یکی از منطقه ها کم نظیر کشور محسوب می گردد. از جاذبه های طبیعی دیگر می توان به دریاچه گهر در دامنه های جنوبی این رشته کوه اشاره کرد.
بررسی توپوگرافی قلل
قلل مهم و مشهور خط الرأس اشترانکوه از شمال به جنوب به ترتیب عبارتند از: کولورید 3866 متر، گل گهر 3950 متر، کوله لایو 4070 متر، سن بران 4150 متر، میرزایی 3800 متر، فیالستون 3850 متر، مهرجام 3850 متر، پیاره 3800 متر، ازنودر 3700 متر، و کوله جنون 3850 متر که جملگی بر روی این خط الرأس قرار گرفته اند.
قلل اشترانکوه به صورت قوس هایی هستند که در منتهی الیه هر قوس آن برفچال و یا یخچال بزرگی حد فاصله دو قله مهم قرار گرفته است. از مهمترین این یخچال ها یخچال چال کبود در حد فاصل بین دو قله گل گل و سن بران است. در سال 1310 گروهی لهستانی و چند سال بعد گروهی آلمانی با دیدن کوه های اشترانکوه نام آلپ ایران را بر این قلل نهادند. خرسه در، چال بران وفیالسون. تعداد دیگری از مهم ترین یخچال های اشترانکوه می باشند.
سراسر جناح های شرقی و غربی اشترانکوه در محاصره دیواره ها و بندهای سنگی بزرگ می باشد که به نسبت می توان از یال های شرقی منطقه به نحو بهتری برای صعود نام برد.
یخچال خرسه در
این یخچال نسبتاً کوچک درشمال غربی اشترانکوه زیرقله گل گل مشرف به قریه قلعه رستم واقع شده است.
یخچال چال بران
این یخچال حدفاصله قلل سن بران ومیرزایی بوده ودر ارتفاع 3500متری قراردارد.زبانه های یخچال سن بران تا لبه خط الرأس بالا می رود.
یخچال چال کبود
یخچال فوق درارتفاع 3550متری حد فاصله قلل گل گل وسن بران قرار گرفته ودارای زبانه های یخچال متعددی است که هرکدام تا لبه خط الرأس قلل کوله لا یه وگل گهر بالا می رود.این یخچال دارای یک برکه آبگیر زیبای فیروزی رنگ نیز می باشد.
یخچال فیالسون
این یخچال نیز حدفاصله قلل فیالسون ومیرزایی بوده ومنبع آب تخت شاه می باشد که درزبان محلی با ماهور نیز معروفیت دارد. دراین منطقه 5الی6 یخچال بسیار کوچک دیگر نیز در میان چال ها وجود دارد.
منبع: توریسم آنلاین